Kardeşlerinizden kişilik olarak farklı olduğunuzu mu düşünüyorsunuz? Çeşitli araştırmalarda ailenin büyük ve küçük çocukları arasında farklılıklar olduğu gözlenmiş.
En sık tekrarlanan bulgu küçük kardeşlerin eğitim başarılarının daha düşük olduğu yönünde, bu durum özellikle orta sınıf ailelerde daha belirgin.
Ailenin büyük çocuklarının liderlik özellikleri gösterdikleri de düşünülmekte. ABD’de valilerin ve Avustralya’da başbakanların ailenin ilk çocuğu olma olasılığının daha yüksek olduğu gösterilmiş.
Bu durumun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte iki teori öne sürülmekte. İlkinde ilk çocuklara yatırım yapılırken, çocuk sayısı arttıkça ailenin kaynakların (para, ilgilenilecek zaman…) tükendiği düşünülüyor. Diğerinde ise çocukların kendi aralarındaki etkileşiminde doğal olarak büyük çocukların lider ve sorumluluk sahibi rollerini üstlendikleri. Bütün alametlere karşın yapılan psikolojik testlerde ailenin büyük ve küçük çocukları arasında fark gösterilemiyor oluşu da bu rol kuramını destekler nitelikte.
Psikolojik testler ne derse desin büyük ya da küçük çocuk oluşumuz bazen o kadar etkili olabiliyor ki, yapılan bir araştırmada ailenin büyük çocuklarının yakın arkadaşlarının da sıklıkla kendi ailelerinin büyük çocukları olduğu gösterilmiş.
Ortancalar ortada kalıyor, görünmüyor gibiler. Sanırım bu yazının da sonuna denk geldiler bu yüzden. Annelerin en yakın hissettikleri çocukların en küçükler olduğu, onları en büyüklerin takip ettikleri ve ortancaların sona kaldıkları yönünde bulgular mevcut. Başka bir çalışmada bu durumun etkileri gözlenmiş sanki. Ortancalar da annelerine kendilerini diğerlerine göre daha az yakın hissediyorlar ve daha az telefonla arıyorlar…
Elbette ülkemize özgü kültürel etkenleri de unutmamak gerekir. Ülkemizde büyük ya da küçük çocuk olmak kadar cinsiyetiniz de çok belirleyici olabilir.
Her ne nedenle olursa olsun kardeşlerimizden farklıyız ve bu farklılıklar bazen çatışma kaynağı olabiliyor. Mesele tam da farklılıklarımızı çatışma değil zenginlik kaynağı olarak yaşayabilmekte değil mi zaten?
Kaynaklar:
Fergusson, D. M., Horwood, L. J., & Boden, J. M. (2006). Birth order and educational achievement in adolescence and young adulthood. Australian journal of education, 50(2), 122-139.
Jefferson Jr, T., Herbst, J. H., & McCrae, R. R. (1998). Associations between birth order and personality traits: Evidence from self-reports and observer ratings. Journal of Research in Personality, 32(4), 498-509.
Suitor, J. J., & Pillemer, K. (2007). Mothers’ Favoritism in Later Life The Role of Children’s Birth Order. Research on Aging, 29(1), 32-55.
Kennedy, G. E. (1989). MIDDLEBORNS’PERCEPTIONS OF FAMILY RELATIONSHIPS. Psychological Reports, 64(3), 755-760.
Hartshorne, J. K., Salem-Hartshorne, N., & Hartshorne, T. S. (2009). Birth order effects in the formation of long-term relationships. J. Individ. Psychol, 65, 156-176.